Geçen ay, 6 gün boyunca Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayan Süveyş Kanalı’nı trafiğe kapayan Ever Given adlı konteyner gemisi küresel ticarette milyarca dolar zarara neden olmuştu. Ancak, dev geminin dünyaya olan etkisi sadece bununla kalmadı. Geminin yarattığı sıkışıklık nedeniyle uzaydan görülebilen bir çevre kirliliği meydana geldi. İnsan sağlılığını ve deniz canlılarını tehdit eden havadaki kükürt dioksit (SO2) oranı kanalın Akdeniz tarafında normal seviyelerin beş katına çıktı.
Kükürt dioksit, bazı gemi motorları tarafından akaryakıt olarak kullanıyor. Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), çevre ve insan sağlığı üzerindeki zararlı etkileri nedeniyle şu anda bu gaz emisyonunu sınırlama hedefine ulaşmaya çalışıyor.
23-29 Mart tarihleri arasında yaşanan Ever Given’in sıkışıklığı nedeniyle 350'den fazla gemi 6 gün boyunca olduğu yerde bekledi ve çoğu Akdeniz'de kanalın kuzey ucuna demirlendi.
Ana motorları kapatılmış olsa da, gemiler hala yardımcı güç üniteleri ve kazanları ile "otelcilik" olarak adlandırılan modda çalıştırıyorlardı. Bu durum Avrupa Birliği’nin Sentinel-5P uydusu tarafından gözlemlendiği üzere, yerel olarak atmosferde kükürt dioksit birikmesine yol açtı.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından yönetilen uzay aracı, kükürt dioksit de dahil olmak üzere bir dizi iz kirletici maddeyi tespit edebilen Tropomi adlı hassas bir spektrometre taşıyor. Kurum tarafından yapılan açıklamada, "Gemiler aslında seyir halindeyken, otelcilik modunda olduklarından daha fazla kükürt dioksit yayıyorlar. Ancak, kanalda aynı anda yüzlerce gemi bulunduğundan Sentinel-5P uydu verilerindeki sinyal alarm verdi" denildi.
Ever Given kurtarılmasının ardından kükürt dioksitteki ani yükseliş hızla dağıldı. Diğer taraftan, Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), geçtiğimiz yıl, yıllık kükürt emisyonlarını yüzde 70'in fazla azaltmak amacıyla gemilerin daha temiz akaryakıt kullanmasını zorunlu kılan yeni bir yönetmelik çıkardı.
Özelllikle de küresel ticaretin yüzde 12’sine ev sahipliği yapan Süveyş Kanalı’nda bu konudaki denetlemelerin artması bekleniyor. Kanaldakine benzer bir yoğunluk Cebelitarık, Çanakkale Boğazı ve İstanbul Boğazı gibi diğer dar giriş / çıkış koridorlarında da görülüyor. Bu yüzden IMO, Akdeniz’deki kükürt emisyonlarının yeni yönetmeliğinde izin verilenin beşte biri ile sınırlayacağını açıkladı.
Uzmanlar havadaki kükürt dioksitin, kardiyovasküler ve akciğer hastalıklarına neden olabileceğini açıkladı. Ayrıca, kükürt atmosferdeki suyla birleştiğinde yağmuru asitleştirerek ekinlere, ormanlara ve suda yaşayan canlılara zarar veriyor.